मतदारांकरिता भारत निवडणूक आयोगाचे अनेक नवे उपक्रम यशस्वी

मुंबई, दि. १९ : भारत निवडणूक आयोगाने (ECI) आज घेतलेल्या पाच विधानसभा मतदारसंघांतील पोटनिवडणुकांमध्ये अनेक महत्त्वपूर्ण नवकल्पनांची यशस्वी अंमलबजावणी केली. मुख्य निवडणूक आयुक्त ज्ञानेश कुमार व निवडणूक आयुक्त डॉ. सुखबीर सिंग संधू आणि डॉ. विवेक जोशी यांच्या नेतृत्वाखाली गेल्या चार महिन्यांत हे उपक्रम राबवले गेले.

गुजरातमधील २४-कडी (SC) आणि ८७-विश्वदर, केरळमधील ३५-निलांबूर, पंजाबमधील ६४-लुधियाना वेस्ट आणि पश्चिम बंगालमधील ८०-कालिगंज या मतदारसंघांत १३५४ मतदान केंद्रांवर पोटनिवडणुका पार पडल्या.

या निवडणुकीत खालील नवकल्पनांची यशस्वी अंमलबजावणी झाली:

🔹 मोबाईल डिपॉझिट सुविधा:

प्रत्येक मतदान केंद्रावर मतदारांना त्यांच्या मोबाईल फोन ठेवण्याची सुविधा उपलब्ध करून देण्यात आली. ज्येष्ठ नागरिक, महिला आणि दिव्यांग मतदारांना मतदान केंद्रात प्रवेशापूर्वी फोन कुठे ठेवावा, हा मोठा प्रश्न असतो. यावर उपाय म्हणून साधे डब्याचे खाचे किंवा गोण्यांमधून ही व्यवस्था करण्यात आली आणि स्वयंसेवकांमार्फत सुविधा दिली गेली.

🔹 सुधारित VTR (मतदान टक्केवारी) प्रणाली:

पूर्वी मतदान टक्केवारीचे आकडे सेक्टर अधिकारी फोन, SMS वा मेसेजिंग अ‍ॅप्सद्वारे संकलित करत असत. मात्र आता ECINET अ‍ॅपवरून प्रत्येक दोन तासांनी मतदान टक्केवारी थेट अद्ययावत केली जाऊ लागली. मतदान पूर्ण झाल्यानंतरही, प्रिसाइडिंग ऑफिसर मतदान केंद्र सोडण्यापूर्वी अंतिम VTR डेटा अ‍ॅपवर अपलोड करतात. त्यामुळे आकडेवारीत होणारा उशीर टळतो. जिथे नेटवर्क उपलब्ध नाही, तिथे ऑफलाईन नोंदी करून नंतर त्यांचे समक्रमण होते.

🔹 १००% वेबकास्टिंग:

सर्व मतदान केंद्रांवर (फक्त एका अपवादाने) मतदान प्रक्रियेचे थेट वेबकास्टिंग करण्यात आले. यामुळे सर्व प्रक्रिया पारदर्शकतेने पार पडली. RO, DEO आणि CEO स्तरावरील विशेष टीम्सने या प्रक्रियेवर बारकाईने लक्ष ठेवले.

🔹 इलेक्टोरल रोल्सचा विशेष संक्षिप्त पुनरावलोकन (SSR):

सुमारे वीस वर्षांनंतर प्रथमच पोटनिवडणुकीपूर्वी मतदार यादींचे विशेष पुनरावलोकन करण्यात आले.

या सर्व उपक्रमांची यशस्वी अंमलबजावणी बिहार विधानसभा निवडणुकांसाठी मार्गदर्शक ठरणार आहे, असे भारत निवडणूक आयोगाने एका प्रसिद्धीपत्रकाद्वारे सांगितले आहे.

०००