बीड, १५ सप्टेंबर (विशेष प्रतिनिधी): महाराष्ट्र पोलीस दलात नोकरी मिळवू इच्छिणाऱ्या तरुणांसाठी एक मोठी संधी उपलब्ध झाली आहे. राज्य सरकारने पोलीस शिपाई आणि कारागृह विभागातील कारागृह शिपाई अशा एकूण १५,६३१ रिक्त पदांसाठी १०० टक्के भरती प्रक्रिया राबवण्यास मंजुरी दिली आहे. या निर्णयामुळे अनेक दिवसांपासून पोलीस भरतीच्या प्रतीक्षेत असलेल्या उमेदवारांना दिलासा मिळाला आहे. गृह विभागाने २० ऑगस्ट २०२५ रोजी याबाबतचा सविस्तर शासन निर्णय (GR) जारी केला असून, लवकरच या भरतीसाठी ऑनलाइन अर्ज प्रक्रिया सुरू होण्याची शक्यता आहे. ही भरती प्रक्रिया पारदर्शक आणि टप्प्याटप्प्याने पूर्ण केली जाईल.
पोलीस भरतीमध्ये कोणत्या पदांचा समावेश आहे?
गृह विभागाने जारी केलेल्या शासन निर्णयानुसार, ही मेगा भरती एकूण १५,६३१ पदांसाठी होणार आहे. यात १ जानेवारी २०२४ ते ३१ डिसेंबर २०२४ या कालावधीत रिक्त झालेली पदे आणि १ जानेवारी २०२५ ते ३१ डिसेंबर २०२५ या कालावधीत रिक्त होणारी पदे यांचा समावेश आहे. या भरतीअंतर्गत समाविष्ट असलेल्या प्रमुख पदांचा तपशील खालीलप्रमाणे आहे:
- पोलीस शिपाई (Police Constable): १२,३९९ पदे
- पोलीस शिपाई चालक (Police Constable Driver): २३४ पदे
- बॅण्डस्मन (Bandsman): २५ पदे
- सशस्त्र पोलीस शिपाई (Armed Police Constable): २,३९३ पदे
- कारागृह शिपाई (Prison Constable): ५८० पदे
पोलीस भरतीची निवड प्रक्रिया आणि पात्रता निकष
पोलीस शिपाई भरतीची निवड प्रक्रिया दोन प्रमुख टप्प्यांमध्ये विभागलेली आहे: शारीरिक चाचणी (Physical Test) आणि त्यानंतर लेखी परीक्षा (Written Exam). या भरतीसाठी अर्ज करण्यापूर्वी उमेदवारांनी काही महत्त्वाचे पात्रता निकष (Eligibility Criteria) पूर्ण करणे आवश्यक आहे. यात शैक्षणिक पात्रता, वयोमर्यादा आणि शारीरिक मापदंडांचा समावेश आहे.
- शैक्षणिक पात्रता: उमेदवाराने कोणत्याही मान्यताप्राप्त बोर्डातून किमान १२ वी परीक्षा उत्तीर्ण केलेली असणे अनिवार्य आहे.
- वयोमर्यादा:
- खुला प्रवर्ग (Open Category): १८ ते २८ वर्षे
- मागासवर्गीय (Reserved Categories): १८ ते ३३ वर्षे
- वयोमर्यादेत सूट: सन २०२२ आणि २०२३ मध्ये कमाल वयोमर्यादा ओलांडलेल्या उमेदवारांना एक वेळची विशेष सूट (Age Relaxation) देण्यात आली आहे. हे उमेदवार देखील अर्ज करू शकतील.
- शारीरिक पात्रता (Physical Standards):
- पुरुष उमेदवार: उंची किमान १६५ सें.मी. आणि छाती न फुगवता किमान ७९ सें.मी. व फुगवून किमान ८४ सें.मी. असणे आवश्यक आहे.
- महिला उमेदवार: उंची किमान १५७ सें.मी. असणे आवश्यक आहे.
शारीरिक चाचणी आणि लेखी परीक्षेचे स्वरूप
शारीरिक चाचणी (Physical Efficiency Test): हा निवड प्रक्रियेचा पहिला आणि महत्त्वाचा टप्पा असून, यात उमेदवारांची शारीरिक क्षमता तपासली जाते. ही चाचणी एकूण ५० गुणांची असते.
- पुरुषांसाठी (५० गुण): १६०० मीटर धावणे (३० गुण), १०० मीटर धावणे (१० गुण), गोळाफेक (१० गुण).
- महिलांसाठी (५० गुण): ८०० मीटर धावणे (३० गुण), १०० मीटर धावणे (१० गुण), गोळाफेक (१० गुण).
लेखी परीक्षा (Written Examination): शारीरिक चाचणीमध्ये पात्र ठरलेल्या उमेदवारांना १०० गुणांच्या लेखी परीक्षेसाठी बोलावले जाते. ही परीक्षा बहुपर्यायी (Objective) स्वरूपाची असून, यात किमान ५०% गुण मिळवणे अनिवार्य आहे. लेखी परीक्षेचा अभ्यासक्रम खालील चार प्रमुख विषयांवर आधारित असतो:
- अंकगणित
- सामान्य ज्ञान व चालू घडामोडी
- बुद्धिमत्ता चाचणी
- मराठी व्याकरण
पोलीस भरतीची तयारी कशी करावी?
पोलीस भरतीमध्ये यश मिळवण्यासाठी योग्य नियोजन आणि सातत्यपूर्ण सराव आवश्यक आहे. उमेदवारांनी शारीरिक चाचणी आणि लेखी परीक्षा या दोन्हीकडे समान लक्ष देणे महत्त्वाचे आहे.
- मागील वर्षांच्या प्रश्नपत्रिका: लेखी परीक्षेच्या तयारीसाठी मागील वर्षांच्या प्रश्नपत्रिका (Previous Year Question Papers) सोडवणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. यामुळे परीक्षेचा पॅटर्न आणि प्रश्नांची काठीण्य पातळी समजण्यास मदत होते. या प्रश्नपत्रिका महाराष्ट्र पोलीस दलाच्या अधिकृत संकेतस्थळावर किंवा अनेक शैक्षणिक पोर्टलवर उपलब्ध आहेत.
- व्यायामाचा सराव: शारीरिक चाचणीमध्ये चांगले गुण मिळवण्यासाठी रोज सकाळी धावणे आणि गोळाफेकीचा सराव करा.
अर्ज कसा आणि कुठे करायचा?
पोलीस भरती २०२५ साठी अर्ज प्रक्रिया पूर्णपणे ऑनलाइन पद्धतीने होईल. उमेदवारांना अर्ज करण्यासाठी महाराष्ट्र पोलीस (Mahapolice) च्या अधिकृत संकेतस्थळाला म्हणजेच www.mahapolice.gov.in या संकेतस्थळाला भेट द्यावी लागेल. अर्ज शुल्क खुल्या प्रवर्गासाठी ४५० रुपये आणि मागास प्रवर्गासाठी ३५० रुपये इतके निश्चित करण्यात आले आहे.
आवश्यक कागदपत्रे: अर्ज करण्यापूर्वी खालील महत्त्वाची कागदपत्रे तयार ठेवावीत:
- ओळखपत्र (आधार कार्ड, पॅन कार्ड)
- शैक्षणिक गुणपत्रक (१० वी, १२ वी)
- अधिवास प्रमाणपत्र (Domicile Certificate)
- जात प्रमाणपत्र (लागू असल्यास)
- नॉन-क्रिमीलेयर प्रमाणपत्र (लागू असल्यास)
- पासपोर्ट आकाराचे अलिकडील फोटो आणि स्वाक्षरी
- पोलीस शिपाई (चालक) पदासाठी ड्रायव्हिंग लायसन्स
- इतर आवश्यक प्रमाणपत्रे (EWS, होमगार्ड, खेळाडू, माजी सैनिक, अनाथ).
भरती प्रक्रियेतील ताज्या माहितीसाठी उमेदवारांनी महाराष्ट्र पोलीस दलाच्या अधिकृत वेबसाइटला नियमित भेट देत राहावे. कोणत्याही अनधिकृत माहितीवर विश्वास ठेवू नये.
