पुणे: राज्य शासनाच्या महाडीबीटी (Mahadbt) शेतकरी योजनेअंतर्गत काटेरी कुंपण अनुदानाबाबत सोशल मीडियावर मोठ्या प्रमाणात चुकीची माहिती पसरवली जात आहे, ज्यामुळे अनेक शेतकरी संभ्रमात पडले आहेत. कुंपणासाठी ९० टक्के अनुदान मिळते अशा खोट्या दाव्यांमुळे शेतकऱ्यांमध्ये गैरसमज वाढला आहे. परंतु, हे अनुदान सर्वांसाठी नसून, एकात्मिक फलोत्पादन विकास अभियान (MIDH) अंतर्गत अर्ज करणाऱ्या शेतकऱ्यांसाठीच उपलब्ध आहे. या योजनेचा उद्देश आणि नेमकी पात्रता काय आहे, याबद्दलची सविस्तर माहिती खालीलप्रमाणे.
महाडीबीटीवरील काटेरी कुंपण अनुदान: नेमके काय आहे सत्य?
अलीकडच्या काळात सोशल मीडियावर व्हायरल झालेल्या काही पोस्ट्समध्ये असा दावा करण्यात आला आहे की, महाडीबीटी पोर्टलवर काटेरी कुंपणासाठी ९० टक्के अनुदान दिले जात आहे. प्रत्यक्षात ही माहिती पूर्णपणे चुकीची आहे. खरी वस्तुस्थिती अशी आहे की, शेतजमिनीच्या संरक्षणासाठी दिले जाणारे हे अनुदान केंद्र सरकारच्या एकात्मिक फलोत्पादन विकास अभियाना (Mission for Integrated Development of Horticulture) अंतर्गत येते. हे अभियान प्रामुख्याने बागायती पिकांना प्रोत्साहन देण्यासाठी राबवले जाते. त्यामुळे, काटेरी कुंपणासाठीचे अनुदान इतर सर्व शेतकऱ्यांना नाही, तर केवळ त्याच शेतकऱ्यांना दिले जाते जे या अभियानाखालील विविध फलोत्पादन प्रकल्पांसाठी अर्ज करतात.
योजनेसाठी पात्रता आणि अटी काय आहेत?
हे अनुदान मिळवण्यासाठी सर्वात महत्त्वाची अट म्हणजे शेतकऱ्याने एकात्मिक फलोत्पादन विकास अभियाना (MIDH) अंतर्गत अर्ज केलेला असणे आवश्यक आहे. या अभियानामध्ये खालील प्रमुख बाबींचा समावेश होतो:
- रोपवाटिका (Nursery) उभारणी: शेतकरी स्वतःच्या शेतात रोपवाटिका तयार करत असल्यास.
- पॉलीहाऊस/शेडनेट (Polyhouse/Shednet) बांधकाम: संरक्षित शेतीसाठी पॉलीहाऊस किंवा शेडनेट उभारणी.
- शीतगृह (Cold Storage) प्रकल्प: शेतमालाच्या साठवणुकीसाठी शीतगृह.
- फळबागा (Orchards) लागवड: आंबा, पेरू, डाळिंब यांसारख्या फळपिकांची लागवड.
त्यामुळे, जर एखाद्या शेतकऱ्याने केवळ शेताला कुंपण घालण्यासाठी अर्ज केला असेल, तर त्याला हे अनुदान मिळणार नाही. हे अनुदान केवळ वरीलपैकी कोणत्याही एका प्रमुख फलोत्पादन प्रकल्पासाठी केलेल्या अर्जाला संलग्न (linked) असते.
अनुदान किती मिळते आणि अर्ज प्रक्रिया कशी आहे?
या योजनेअंतर्गत, काटेरी कुंपणासाठी ५० टक्क्यांपर्यंत अनुदान दिले जाते. यासाठी प्रति रनिंग मीटर ३०० रुपये असा दर निश्चित करण्यात आला आहे. एका शेतकऱ्याला कमाल १००० रनिंग मीटरसाठी हे अनुदान दिले जाते. कुंपणामध्ये लोखंडी खांबांवर प्रत्येक १० फुटांच्या अंतरावर चार तारा वापरल्या जातात.
या योजनेसाठी अर्ज करण्याची प्रक्रिया पूर्णपणे ऑनलाईन आहे. इच्छुक शेतकरी महाडीबीटी पोर्टलवर (https://mahadbtmahait.gov.in) जाऊन अर्ज करू शकतात. अर्ज करताना शेतकऱ्याला आधार कार्ड, ७/१२ उतारा आणि इतर आवश्यक कागदपत्रे जोडावी लागतात. अर्ज योग्यरीत्या भरल्यानंतर त्याची पडताळणी केली जाते आणि त्यानंतरच अनुदान मंजूर केले जाते.
ही माहिती इतर शेतकऱ्यांपर्यंत पोहोचवणे महत्त्वाचे आहे, जेणेकरून कोणत्याही गैरसमजाला बळी न पडता ते योग्य माहिती मिळवू शकतील.
