🚀 मोठी बातमी: PM किसान + नमो शेतकरी योजना = शेतकऱ्यांच्या खात्यात ₹४,००० जमा? नवीन हप्ता (२१ वा/८ वा) कधी येणार?

पुणे, १३ नोव्हेंबर २०२५ (विशेष प्रतिनिधी): महाराष्ट्रातील लाखो शेतकऱ्यांसाठी एक मोठी आणि दिलासादायक बातमी समोर आली आहे. केंद्र सरकारच्या प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी (PM-KISAN) योजनेचा २१ वा हप्ता आणि राज्य सरकारच्या नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजनेचा (NSMNY) ८ वा हप्ता एकत्रितपणे पात्र शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात थेट जमा होण्याची शक्यता आहे. प्रत्येक योजनेचे ₹२,००० याप्रमाणे पात्र शेतकऱ्याला एकाच वेळी ₹४,००० चा लाभ मिळणार आहे.

हा एकत्रित हप्ता कधी जमा होणार? (केव्हा आणि काय?)

पीएम-किसान योजनेचा २१ वा हप्ता हा नियमानुसार ऑगस्ट ते नोव्हेंबर या कालावधीत जमा होणे अपेक्षित होते, परंतु अपात्र शेतकऱ्यांच्या छाननी प्रक्रियेमुळे त्याला विलंब झाला आहे. नमो शेतकरी योजना ही PM-KISAN योजनेशी जोडलेली असल्याने, पीएम किसानचा हप्ता जमा झाल्यानंतर साधारणपणे ८ ते १५ दिवसांच्या आत राज्य सरकार नमो शेतकरी योजनेचा हप्ता वितरित करते.

• सध्याची स्थिती: देशभरात सुमारे ३५ लाखांहून अधिक अपात्र शेतकऱ्यांची नावे पीएम किसानच्या यादीतून वगळण्यात आली आहेत. ही देशव्यापी तपासणी पूर्ण झाल्यानंतर केंद्र सरकार हप्ता जारी करेल.
• संभाव्य तारीख: सूत्रांनी दिलेल्या माहितीनुसार आणि हप्त्यांच्या वितरणाच्या ४ महिन्यांच्या नियमानुसार, PM-KISAN चा २१ वा हप्ता नोव्हेंबर २०२५ च्या अखेरीस किंवा डिसेंबर २०२५ च्या पहिल्या आठवड्यात जमा होण्याची दाट शक्यता आहे. यानंतर लगेचच नमो शेतकरी योजनेचा ८ वा हप्ता शेतकऱ्यांच्या खात्यात जमा केला जाईल.

PM-KISAN आणि NSMNY: शेतकऱ्याला मिळणारा एकूण लाभ किती? (कोण आणि किती?)

नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजना महाराष्ट्र सरकारने विशेषतः राज्यातील शेतकऱ्यांसाठी सुरू केली आहे, ज्यामुळे शेतकऱ्याला दुप्पट आर्थिक आधार मिळतो.

यादीत नाव ‘Green’ आहे की नाही, कसे तपासावे? (कुठे आणि कसे?)

ज्या शेतकऱ्यांनी e-KYC आणि जमीन नोंदीची पडताळणी (Land Seeding) पूर्ण केली आहे, त्यांचे नावच ‘ग्रीन लिस्ट’ मध्ये (पात्र यादी) समाविष्ट असेल. आपले नाव तपासून तुम्ही योजनेचा लाभ निश्चित करू शकता.

लाभार्थी स्थिती तपासण्याची (Status Check) सोपी प्रक्रिया:

1. pmkisan.gov.in या अधिकृत वेबसाइटला भेट द्या.
2. ‘Farmers Corner’ मध्ये ‘Know Your Status’ या पर्यायावर क्लिक करा.
3. येथे आपला नोंदणी क्रमांक (Registration Number) किंवा आधार क्रमांक वापरून स्थिती तपासा.
4. तुमच्या स्थितीमध्ये Aadhaar Status, e-KYC Status आणि Land Seeding Status हे तिन्ही घटक ‘Yes’ (होय) दर्शवत असतील, तर तुमचा हप्ता लवकरच जमा होईल (म्हणजेच तुमचे नाव ‘ग्रीन लिस्ट’ मध्ये आहे).

लाभासाठी ‘e-KYC’ सर्वात महत्त्वाचे का?

केंद्र सरकारने अपात्र लाभार्थ्यांना वगळण्यासाठी e-KYC अनिवार्य केले आहे. ज्या शेतकऱ्यांनी अद्याप e-KYC केलेले नाही, त्यांचा हप्ता (PM-KISAN आणि नमो शेतकरी दोन्हीचा) रोखला जातो. त्यामुळे ₹४,००० चा लाभ मिळवण्यासाठी हे काम तातडीने पूर्ण करणे आवश्यक आहे.

• e-KYC करण्याचे दोन मार्ग: तुम्ही PM-KISAN वेबसाइटवर OTP आधारित e-KYC करू शकता, किंवा जवळच्या CSC केंद्रामध्ये (Citizen Service Center) जाऊन बायोमेट्रिक आधारित e-KYC पूर्ण करू शकता.

या शेतकऱ्यांना योजनेचा लाभ मिळणार नाही! (का?)

सध्या देशव्यापी स्तरावर ‘सफाई अभियान’ (Cleanup Drive) सुरू आहे. खालील निकषांत बसणाऱ्या व्यक्तींना या दोन्ही योजनांचा लाभ घेता येणार नाही:

• माजी किंवा वर्तमान संवैधानिक पदावरील व्यक्ती.
• सरकारी किंवा निवृत्त सरकारी कर्मचारी (चतुर्थ श्रेणी वगळता).
• मासिक ₹१०,००० किंवा त्याहून अधिक पेन्शन घेणारे निवृत्तीवेतनधारक.
• मागील वर्षात आयकर (Income Tax) भरलेले नागरिक.
• डॉक्टर, वकील, अभियंता (Engineer) यांसारखे व्यावसायिक.
• सर्वात महत्त्वाचे: एकाच कुटुंबातील (पती, पत्नी आणि १८ वर्षांखालील मुले) एकापेक्षा जास्त व्यक्तींना लाभ मिळत असल्यास, उर्वरित अपात्र सदस्यांची नावे त्वरित वगळली जातील.

केंद्र सरकारची प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी (PM-KISAN) आणि महाराष्ट्र सरकारने सुरू केलेली नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजना (Namo Shetkari Mahasanman Nidhi Yojana – NSMNY) या दुहेरी योजनांमुळे राज्यातील पात्र शेतकऱ्यांचे उत्पन्न आता वार्षिक ₹१२,००० पर्यंत वाढणार आहे. या दोन्ही योजनांचा मुख्य उद्देश शेतकऱ्याला शेतीसाठी लागणाऱ्या खर्चात आणि त्याच्या कुटुंबाला थेट आर्थिक आधार देणे हा आहे. दोन्ही योजनांच्या अंमलबजावणीत सुसंगती असल्याने, पीएम किसानचा लाभ घेणाऱ्या प्रत्येक शेतकऱ्याला नमो शेतकरी योजनेचा लाभ आपोआप मिळत आहे.

नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजना म्हणजे नेमके काय?

नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजना ही महाराष्ट्र शासनाची एक महत्त्वपूर्ण आर्थिक मदत योजना आहे. ज्याप्रमाणे केंद्र सरकार PM-KISAN योजनेत शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात दरवर्षी ₹६,००० जमा करते, त्याच धर्तीवर राज्य सरकारने NSMNY अंतर्गत शेतकऱ्यांना अतिरिक्त ₹६,००० देण्याचा निर्णय घेतला आहे. हा अतिरिक्त लाभ शेतकऱ्यांच्या आर्थिक स्थिरतेत मोठी भर घालतो.

• एकूण आर्थिक लाभ: PM-KISAN चे वार्षिक ₹६,००० + NSMNY चे वार्षिक ₹६,००० = एकूण ₹१२,००० प्रति वर्ष.
• हप्त्याची रक्कम: दोन्ही योजनांतील रक्कम प्रत्येकी ₹२,००० च्या तीन समान हप्त्यांमध्ये थेट बँक खात्यात (Direct Benefit Transfer – DBT) जमा केली जाते.

योजनेचा लाभ मिळवण्यासाठी पात्रता आणि अटी काय आहेत?

नमो शेतकरी योजनेसाठी शेतकऱ्याला स्वतंत्र अर्ज करण्याची गरज नाही. PM-KISAN योजनेसाठी पात्र असलेले सर्व शेतकरी आपोआप या योजनेसाठी पात्र ठरतात. यासाठी खालील प्रमुख अटींची पूर्तता करणे अनिवार्य आहे:

1. शेतकरी महाराष्ट्राचा कायम रहिवासी असावा.
2. त्याच्या नावावर शेतीयोग्य जमीन असावी.
3. शेतकरी PM-KISAN योजनेत नोंदणीकृत असावा.
4. शेतकऱ्याचे बँक खाते आधार कार्डशी जोडलेले (Seed) असावे.
5. PM-KISAN e-KYC प्रक्रिया पूर्ण केलेली असावी. e-KYC पूर्ण न झाल्यास दोन्ही योजनांचा लाभ मिळणार नाही. [इथे संबंधित बातमीची लिंक द्या]
6. जमीन नोंदीची पडताळणी (Land Seeding) पूर्ण झालेली असावी.

नमो शेतकरी योजनेसाठी अर्ज करण्याची गरज आहे का?

नाही. नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजनेसाठी शेतकऱ्याला कोणताही वेगळा अर्ज करण्याची गरज नाही. पीएम किसान योजनेत नोंदणीकृत आणि पात्र असलेले सर्व शेतकरी राज्य सरकारच्या छाननीनंतर (Scrutiny) आपोआप या योजनेत समाविष्ट केले जातात.

आवश्यक कागदपत्रे कोणती लागतात?

या योजनेसाठी PM-KISAN ला लागणारीच कागदपत्रे पुरेशी आहेत.

• आधार कार्ड (Aadhaar Card)
• महाराष्ट्राचा रहिवासी पुरावा (Domicile Proof)
• जमिनीचा ७/१२ (सातबारा) आणि ८अ उतारा (Land Records)
• बँक खात्याची माहिती (Bank Account Details)
• मोबाईल नंबर (Mobile Number)
• पासपोर्ट फोटो

नमो शेतकरी योजनेची यादी आणि हप्त्याची स्थिती (Status) कशी तपासावी?

योजनेचा लाभ मिळतोय की नाही, हे तपासण्यासाठी दोन सोप्या ऑनलाईन पद्धती खालीलप्रमाणे आहेत:

१. लाभार्थी यादी (Beneficiary List) तपासण्याची ऑनलाईन पद्धत

तुमचे नाव यादीत समाविष्ट आहे की नाही, हे तपासण्यासाठी तुम्ही केंद्र सरकारच्या अधिकृत PM-KISAN वेबसाइटचा वापर करू शकता:

1. सर्वात आधी pmkisan.gov.in या अधिकृत वेबसाइटला भेट द्या.
2. होम पेजवरील ‘Farmers Corner’ या विभागात जा.
3. तेथील ‘Beneficiary List’ हा पर्याय निवडा.
4. नवीन पेजवर ‘राज्य’ (State) मध्ये महाराष्ट्र निवडा.
5. त्यानंतर आपला जिल्हा (District), तालुका (Sub-District) आणि गाव (Village) निवडा.
6. शेवटी ‘Get Report’ या बटणावर क्लिक करा.
7. तुमच्या गावाची संपूर्ण यादी स्क्रीनवर दिसेल, ज्यात तुम्ही तुमचे नाव तपासू शकता.

२. हप्त्याची स्थिती (Installment Status) तपासण्याची पद्धत

नमो शेतकरी योजनेचा हप्ता जमा झाला आहे की नाही, हे पाहण्यासाठी तुम्हाला PM-KISAN पोर्टलवरच तपासणी करावी लागते:

1. pmkisan.gov.in वेबसाइटवर ‘Farmers Corner’ मध्ये जा.
2. ‘Know Your Status’ किंवा ‘Beneficiary Status’ पर्याय निवडा.
3. येथे तुमचा PM-KISAN नोंदणी क्रमांक (Registration Number) किंवा आधार क्रमांक टाका.
4. स्क्रीनवर दिसणारा Captcha Code अचूक भरा.
5. ‘Get Data’ वर क्लिक केल्यास, तुम्हाला दोन्ही योजनांच्या हप्त्यांची स्थिती (NSMNY आणि PM-KISAN) तसेच बँक खात्यातील तपशील पाहायला मिळेल.

लाभ नाकारला जाण्याची कारणे (Exclusion Criteria)

योजनेचा लाभ शेतीत सक्रिय नसलेल्या किंवा आर्थिकदृष्ट्या सक्षम असलेल्या व्यक्तींना मिळत नाही. लाभ नाकारले जाण्याचे काही प्रमुख निकष खालीलप्रमाणे आहेत:

• वर्तमान किंवा निवृत्त सरकारी अधिकारी / कर्मचारी.
• निवृत्ती वेतन (Pension) घेणारे (मासिक ₹१०,००० किंवा त्याहून अधिक).
• माजी किंवा विद्यमान मंत्री, खासदार, आमदार, महापौर किंवा जिल्हा परिषद सदस्य.
• डॉक्टर, वकील, चार्टर्ड अकाउंटंट (CA) किंवा वास्तुविशारद (Architect) यांसारखे व्यावसायिक.
• ज्यांनी मागील वर्षात आयकर (Income Tax) भरला आहे.

अडचण आल्यास संपर्क कुठे करावा?

योजनेच्या लाभात कोणतीही अडचण आल्यास, हप्ता न मिळाल्यास किंवा यादीत नाव न दिसल्यास, शेतकरी खालील हेल्पलाईनवर संपर्क साधू शकतात:

• PM-KISAN हेल्पलाईन (दिल्ली): 011-24300606
• टोल-फ्री नंबर: 1800-115-5266
• ई-मेल:pmkisan-ict@gov.in