RRC Northern Railway Act Apprentice Recruitment 2025 – Apply Online for 4116 Posts
4116 Training Slots Open: No Written Exam, Direct Merit-Based Selection for 10th & ITI Graduates

The Railway Recruitment Cell (RRC), Northern Railway, has issued a notification (No.: RRC/NR/05/2025/Act Apprentice dated: 18/11/2025) for the engagement of 4116 Act Apprentices under the Apprentices Act, 1961. Online applications are invited from eligible and desirous candidates for imparting training at various Divisions/Units/Workshops over Northern Railway. This recruitment offers a significant opportunity for young individuals with technical training.
The application window is open for approximately one month. Candidates are strongly advised to submit their applications well before the closing date to avoid possible inability or failure to log on to the RRC website due to heavy load.
Key Dates for RRC NR Apprentice Bharti 2025
The recruitment process for the 4116 training slots is time-bound. Applicants must note the following critical dates:
| Event | Date and Time |
|---|---|
| Online Application Start Date | November 25, 2025 (At 12:00 Hrs) |
| Online Application Closing Date | December 24, 2025 (At 23:59 Hrs) |
| Expected Date of Display of Merit | February 2026 |
Northern Railway Act Apprentice Recruitment 2025
This table provides a quick overview of the key facts for the RRC NR Apprentice Bharti.
| Feature | Details | |
|---|---|---|
| Recruiting Body | Railway Recruitment Cell (RRC), Northern Railway (NR) | |
| Notification No. | RRC/NR/05/2025/Act Apprentice | |
| Total Vacancies | 4116 (Approx.)* | |
| Application Start Date | November 25, 2025 (12:00 Hrs) | |
| Application Deadline | December 24, 2025 (23:59 Hrs) | |
| Expected Merit List Date | February 2026 | |
| Minimum Age | 15 years (as on Dec 24, 2025) | |
| Maximum Age | 24 years (as on Dec 24, 2025) | |
| Educational Qualification | 10th Pass (min. 50% marks) + ITI in relevant trade (NCVT/SCVT) | |
| Selection Process | Merit List based on 10th and ITI marks (No written test/viva) | |
| Application Fee | ₹100/- (Non-Refundable) | |
| Fee Exemption | SC/ST, PwBD, and Women Candidates are exempt from fee. | |
| Official Website | www.rrcnr.org |
*Note: The official notification states the total vacancies as 4116, however, the detailed cluster-wise breakup tables (Annexure ‘A’) sum up to 4416 training slots.
Total Category-Wise Vacancy Breakdown (Sum of All Clusters)
The 4116 slots are distributed across five clusters (LKO, DLI, FZR, UMB, MB) in Northern Railway. The table below shows the sum of the training slots reserved for each community across all clusters as detailed in the Annexure ‘A’ tables (Pages 11-15).
| Category | Reservation Code | Total Slots (Approx. derived from Annexure ‘A’) |
|---|---|---|
| Un-Reserved | UR | 2164 |
| Scheduled Caste | SC | 659 |
| Scheduled Tribe | ST | 353 |
| Other Backward Class | OBC | 1140 |
| Persons with Benchmark Disability | PwBD (HH, OH, Md, VH) | 160 |
| Ex-Servicemen | EX-SM | 132 |
| Grand Total (UR + SC + ST + OBC) | 4316 |
Note on PwBD and Ex-SM Slots: The total number of training slots (4116) shown in the notification is inclusive of the PwBD and Ex-Servicemen (EX-SM) reserved slots. The PwBD category includes Hearing Handicapped (HH), Orthopedically Handicapped (OH), Mentally Disabled (Md), and Visually Handicapped (VH).
Eligibility Criteria: Education and Age Limit
To be considered for the Act Apprentice training, candidates must fulfil the following conditions as specified in the notification.
Essential Educational Qualification
As on the date of issue of the notification (18.11.2025), the candidate must meet these criteria:
- Matriculation/10th: The candidate must have passed the SSC/Matriculation/10th class examination or its equivalent (under the 10+2 examination system) with a minimum of 50% aggregate marks from a recognized Board.
- ITI Certificate: Candidates must have passed the ITI in the relevant trade issued by NCVT/SCVT recognized by the Government of India.
Important Note: Applicants whose 10th and ITI results are awaited as of the date of the notification are NOT eligible to apply.
Age Limit (as on 24.12.2025)
The age of the candidates as of the closing date of the online application must fall within the following limits:
- Minimum Age: The candidate should have completed 15 years of age.
- Maximum Age: The candidate should not have completed 24 years of age.
Age relaxations are applicable for reserved categories:
- SC/ST candidates: Relaxation of 5 years.
- OBC candidates: Relaxation of 3 years.
- Persons with Disability (PwBD): Relaxation of 10 years.
- Ex-servicemen: Relaxation up to an additional 10 years, contingent upon a minimum of 6 months of continuous service.
Application Fee and Exemption
The application fee is non-refundable and must be paid through the online mode as part of the application process.
- Application Fee: Rs. 100/-.
- Exemption: No fee is required to be paid by SC/ST/PwBD/Women candidates.
- The RRC will not accept the application fee via Cash, Cheque, Money Order, IPO, or Demand Draft.
Mode of Selection and Merit List Preparation
The selection process for the engagement of Act Apprentices will strictly follow the procedure outlined below.
Merit-Based Selection
There will be no written test or viva (interview) for this recruitment. The entire selection is based on the academic merit of the candidate.
The selection will be made based on a merit list prepared by taking the simple average of the percentage marks obtained in both:
- Matriculation/SSC/10th (with minimum 50% aggregate marks).
- ITI examination.
Equal weightage will be given to the marks from both examinations.
Tie-Breaking Rule
In case two candidates have the same marks, the following rules will apply sequentially:
- The candidate having the older age shall be preferred.
- If the Date of Birth is also the same, the candidate who passed the matriculation exam earlier shall be considered first.
General and Crucial Instructions
Candidates must pay close attention to the following instructions to ensure their application is valid.
- Single Application: A candidate can submit only one application. On receipt of multiple applications, all applications will be summarily rejected, and the application fee will not be refunded.
- Document Upload: All relevant certificates, including the Date of Birth certificate, Matriculation Mark Sheet & Certificate, ITI Trade Certificate/Mark Sheet, and Caste/Disability certificates, must be uploaded with the online application form.
- Document Verification: Candidates called for Document Verification must bring all documents uploaded with the online application in Original along with one set of self-attested photocopies. Failure to do so will result in the cancellation of candidature.
- No Right to Employment: Imparting training will not confer any right for the candidate’s absorption in the Railway after the successful completion of training. The employer is not obliged to offer any employment.
- Legal Jurisdiction: For any legal dispute, the jurisdiction will be at New Delhi only.
The detailed trade-wise and division/workshop-wise training slots are furnished in Annexure-“A” of the official notification. Candidates can find complete details and the application link on the official website: www.rrcnr.org.
The Northern Railway (NR), the northernmost zone of Indian Railways, has released a massive recruitment notification (RRC/NR/06/2024/Act Apprentice) for 4096 Apprentice posts across various trades. Eligible candidates, who must have passed the 10th standard with 50% marks and hold an ITI certificate in the relevant trade, are strongly encouraged to apply. This apprenticeship offers a vital gateway for young aspirants aged 15 to 24 to begin a distinguished career in the prestigious Indian Railways organization.
| Detail | Data |
| Recruitment Authority | Railway Recruitment Cell (RRC), Northern Railway (NR) |
| Advertisement Number | RRC/NR/06/2024/Act Apprentice |
| Primary Topic | Apprentice Recruitment (Act Apprentice) |
| Total Vacancies | 4096 Posts |
| Educational Requirement | 10th Pass (with 50% minimum marks) AND ITI Certificate (in relevant trade) |
| Age Limit (as of 16 Sept 2024) | 15 to 24 Years |
| Age Relaxation | SC/ST: 5 years, OBC: 3 years |
| Application Fee | General/OBC: ₹100/- |
| Fee Exemption | SC/ST, PWD, and Women Candidates: Nil |
| Last Date to Apply Online | September 16, 2024 |
| Job Location | Northern Railway Zone (multiple divisions/workshops) |
| Selection Method | Merit basis (usually 10th and ITI marks) |
उत्तर रेल्वे अप्रेंटिस भरती २०२४: ४०९६ पदांसाठी मेगा संधी! संपूर्ण माहिती, अर्ज प्रक्रिया, पात्रता आणि यशस्वी करिअर मार्गदर्शक.
भारतीय रेल्वे (Indian Railways) हे केवळ एक वाहतूक जाळे नसून, ते कोट्यवधी भारतीयांसाठी रोजगाराचे एक महत्त्वाचे केंद्र आहे. दरवर्षी, रेल्वे भरती बोर्ड (RRB) आणि रेल्वे भरती कक्ष (RRC) यांच्या माध्यमातून हजारो तरुणांना देशसेवेची आणि स्थिर करिअरची संधी मिळते. याच मालिकेतील एक अत्यंत महत्त्वाची आणि मोठी भरती प्रक्रिया म्हणजे ‘अप्रेंटिस’ (Act Apprentice) भरती.
अप्रेंटिस (प्रशिक्षणार्थी) पद हे ‘अप्रेंटिस अॅक्ट १९६१’ नुसार आयोजित केले जाते. याचा उद्देश तरुणांना प्रत्यक्ष कामाच्या ठिकाणी प्रशिक्षण देऊन त्यांना कुशल बनवणे हा आहे. या प्रशिक्षणादरम्यान उमेदवारांना स्टायपेंड (मानधन) मिळते आणि प्रशिक्षण पूर्ण झाल्यावर मिळणारे प्रमाणपत्र हे रेल्वेतील पुढील गट ‘ड’ (Group D) च्या नोकऱ्यांमध्ये विशेष प्राधान्य मिळवून देते. म्हणजेच, अप्रेंटिस भरती ही भारतीय रेल्वेत कायमस्वरूपी नोकरी मिळवण्यासाठीची पहिली आणि सर्वात महत्त्वाची पायरी ठरते.
रेल्वेच्या १८ झोनपैकी सर्वात महत्त्वाचा आणि विस्ताराने मोठा असलेल्या उत्तर रेल्वे (Northern Railway – NR) मध्ये, नुकतीच ४०९६ अप्रेंटिस पदांसाठी मेगा भरती जाहीर झाली आहे. हा आकडा खूप मोठा असून, लाखो तरुणांचे रेल्वेमध्ये काम करण्याचे स्वप्न पूर्ण करण्याची ही सुवर्णसंधी आहे. या लेखात, आम्ही या भरती प्रक्रियेचा प्रत्येक पैलू सखोलपणे तपासणार आहोत, जेणेकरून वाचकांना अर्ज करण्यापासून ते यशस्वी होण्यापर्यंतचे संपूर्ण मार्गदर्शन मिळेल.
विस्तारित विभाग १: उत्तर रेल्वे (Northern Railway) – एक परिचय आणि महत्त्व
उत्तर रेल्वे (NR) हे भारतीय रेल्वेच्या १८ झोनपैकी एक आहे आणि ते देशातील सर्वात मोठे व महत्त्वाचे रेल्वे झोन म्हणून ओळखले जाते. दिल्लीचे मुख्यालय असलेल्या या झोनचा विस्तार उत्तर भारतातील अनेक राज्यांमध्ये पसरलेला आहे.
उत्तर रेल्वेचा इतिहास आणि विस्तार
उत्तर रेल्वेची स्थापना १४ एप्रिल १९५२ रोजी झाली, जेव्हा जुन्या ‘ईस्टर्न पंजाब रेल्वे’ आणि ‘ईस्टर्न रेल्वे’च्या काही भागांचे एकत्रिकरण करण्यात आले. हे दिल्ली, पंजाब, हरियाणा, हिमाचल प्रदेश, जम्मू आणि काश्मीर, उत्तराखंड आणि उत्तर प्रदेशचा काही भाग यांसारख्या प्रमुख राज्यांमध्ये सेवा देते.
उत्तर रेल्वेचे प्रमुख विभाग (Divisions):
- दिल्ली विभाग (Delhi Division): देशाची राजधानी असल्याने हा विभाग सर्वात व्यस्त आणि धोरणात्मकदृष्ट्या महत्त्वाचा आहे.
- अंबाला विभाग (Ambala Division): पंजाब आणि हरियाणाच्या मोठ्या भागाला कव्हर करतो.
- फिरोजपूर विभाग (Firozpur Division): पश्चिम आणि उत्तरेकडील सीमावर्ती भागांना जोडतो.
- लखनऊ विभाग (Lucknow Division): उत्तर प्रदेशातील मध्यवर्ती आणि पूर्वेकडील भागांसाठी महत्त्वपूर्ण.
- मोरादाबाद विभाग (Moradabad Division): औद्योगिक आणि व्यापारी मार्गांसाठी ओळखला जातो.
अप्रेंटिस म्हणून निवड झालेल्या उमेदवारांना यापैकी कोणत्याही विभागातील कार्यशाळेत (Workshop) किंवा शेडमध्ये (Shed) प्रशिक्षण दिले जाऊ शकते. उत्तर रेल्वेच्या या विशाल संरचनेत काम करण्याचा अनुभव उमेदवारांच्या करिअरसाठी अमूल्य ठरणार आहे.
ट्रेनिंग आणि कार्यशाळा (Training and Workshops)
उत्तर रेल्वेच्या कार्यशाळा, जसे की चारबाग (लखनऊ), कालका, अमृतसर किंवा विविध कॅरेज आणि वॅगन कार्यशाळा, येथे अप्रेंटिसना त्यांच्या संबंधित ट्रेडनुसार प्रशिक्षण दिले जाते. या ठिकाणी उमेदवारांना रेल्वे इंजिन, डबे, सिग्नल यंत्रणा आणि ट्रॅक देखभाल यांसारख्या वास्तविक उपकरणांवर काम करण्याची संधी मिळते. हे प्रशिक्षण केवळ पुस्तकी ज्ञान न देता, उमेदवारांना प्रत्यक्ष कामासाठी तयार करते.
विस्तारित विभाग २: अप्रेंटिस भरती २०२४ चे सविस्तर तपशील
या मेगा भरतीचे सर्व महत्त्वाचे घटक खालीलप्रमाणे टेबलमध्ये आणि बुलेट पॉइंट्समध्ये सादर केले आहेत.
मुख्य भरती माहिती सारणी
| घटक | तपशील |
| जाहिरात क्रमांक (Advertisement No.) | RRC/NR/06/2024/Act Apprentice |
| पदाचे नाव (Name of Post) | अप्रेंटिस (प्रशिक्षणार्थी) |
| एकूण पदसंख्या (Total Vacancies) | ४०९६ |
| नोकरीचे ठिकाण (Job Location) | उत्तर रेल्वे (Northern Railway) |
| अर्ज करण्याची पद्धत | ऑनलाईन (Online) |
| अर्ज शुल्क | ₹१००/- (सर्वसाधारण/ओबीसी पुरुष) |
| शुल्क सूट | SC, ST, PWD आणि सर्व महिला उमेदवारांना शुल्क नाही |
| ऑनलाईन अर्ज करण्याची अंतिम तारीख | १६ सप्टेंबर २०२४ |
| निवड प्रक्रिया (Selection Process) | १०वी आणि ITI मधील गुणांवर आधारित गुणवत्ता यादी (Merit List) |
शैक्षणिक आणि तांत्रिक पात्रता (Educational & Technical Qualification)
अप्रेंटिस पदासाठी अर्ज करण्यासाठी उमेदवारांना खालील दोन अटी पूर्ण करणे बंधनकारक आहे:
- शैक्षणिक पात्रता (Educational): मान्यताप्राप्त बोर्डातून किमान ५०% गुणांसह १०वी (मॅट्रिक्युलेशन) परीक्षा उत्तीर्ण असणे आवश्यक आहे.
- टीप: ५०% गुणांची अट कठोरपणे पाळली जाते. केवळ उत्तीर्ण असणे पुरेसे नाही.
- तांत्रिक पात्रता (Technical): अर्जदाराकडे राष्ट्रीय व्यावसायिक प्रशिक्षण परिषदेने (NCVT) किंवा राज्य व्यावसायिक प्रशिक्षण परिषदेने (SCVT) मान्यता दिलेले, संबंधित ट्रेडमधील आयटीआय (ITI) प्रमाणपत्र असणे आवश्यक आहे.
- महत्त्वाचे ITI ट्रेड्स: फिटर, वेल्डर, इलेक्ट्रिशियन, कारपेंटर, मेकॅनिक, टर्नर, मशीनिस्ट, पेंटर, रेफ्रिजरेशन आणि एअर कंडिशनिंग (R&AC), वायरमन इत्यादी. उमेदवारांनी नेमके कोणते ट्रेड उपलब्ध आहेत, यासाठी मूळ जाहिरात तपासणे आवश्यक आहे.
वयोमर्यादा (Age Limit)
वयोमर्यादा निश्चित करण्याची तारीख १६ सप्टेंबर २०२४ ही आहे.
- किमान वय: १५ वर्षे पूर्ण.
- कमाल वय: २४ वर्षे.
वयामध्ये सूट (Age Relaxation):
| वर्ग | वयामध्ये सूट | कमाल वयोमर्यादा |
| अनुसूचित जाती (SC) / अनुसूचित जमाती (ST) | ५ वर्षे | २९ वर्षे |
| इतर मागास वर्ग (OBC) | ३ वर्षे | २७ वर्षे |
| दिव्यांग (PWD) | १० वर्षे | ३४ वर्षे |
| PWD + OBC | १३ वर्षे | ३७ वर्षे |
| PWD + SC/ST | १५ वर्षे | ३९ वर्षे |
विस्तारित विभाग ३: अर्ज प्रक्रिया आणि आवश्यक कागदपत्रे (The Application Process)
ऑनलाईन अर्ज करण्याची प्रक्रिया ही अनेकदा गुंतागुंतीची वाटू शकते. परंतु, योग्य मार्गदर्शनामुळे ही प्रक्रिया अत्यंत सुलभ होते.
ऑनलाईन अर्ज करण्याची चरण-दर-चरण प्रक्रिया (Step-by-Step Guide)
- जाहिरात वाचन: सर्वात आधी, उत्तर रेल्वेच्या अधिकृत भरती कक्षाच्या (RRC) संकेतस्थळावर जाऊन मूळ जाहिरात (Notification PDF) काळजीपूर्वक वाचा. यामुळे तुम्हाला तुमच्या ट्रेडनुसार जागांची संख्या, आरक्षण आणि इतर नियम स्पष्ट होतील.
- नोंदणी (Registration):
- सर्वप्रथम, अधिकृत संकेतस्थळावरील ‘Apply Online’ लिंकवर क्लिक करा.
- आधार क्रमांक, नाव, वडिलांचे नाव, जन्म तारीख आणि मोबाईल क्रमांक यांसारखी मूलभूत माहिती भरून प्रारंभिक नोंदणी करा.
- नोंदणी झाल्यावर तुम्हाला एक युजर आयडी (User ID) आणि पासवर्ड (Password) मिळेल.
- फॉर्म भरणे (Filling the Form):
- तुमच्या युजर आयडी आणि पासवर्डने लॉग इन करा.
- शैक्षणिक माहिती (१०वीचे गुण, ITI चे गुण, उत्तीर्ण वर्ष) काळजीपूर्वक भरा.
- आरक्षण श्रेणी (SC/ST/OBC/EWS) अचूक निवडा.
- कागदपत्रे अपलोड करणे (Document Upload):
- तुमचे स्कॅन केलेले पासपोर्ट आकाराचे छायाचित्र (Photo) आणि स्वाक्षरी (Signature) विहित आकारात (Specified Size) अपलोड करा.
- शैक्षणिक, तांत्रिक आणि जात प्रमाणपत्रांच्या स्कॅन केलेल्या प्रती अपलोड करा.
- शुल्क भरणे (Fee Payment):
- ज्या उमेदवारांना शुल्क लागू आहे (General/OBC पुरुष), त्यांनी ऑनलाईन पेमेंट गेटवे (Net Banking/Debit Card/UPI) वापरून ₹१००/- शुल्क भरावे.
- SC, ST, PWD आणि महिला उमेदवारांना शुल्क भरणे आवश्यक नाही.
- अंतिम सबमिशन (Final Submission):
- फॉर्म भरल्यानंतर आणि शुल्क भरल्यानंतर, संपूर्ण फॉर्मचे पुनरावलोकन (Review) करा.
- सर्व माहिती बरोबर असल्याची खात्री झाल्यावर ‘Final Submit’ बटणावर क्लिक करा.
- अंतिम अर्जाची प्रिंट (Printout) भविष्यातील संदर्भासाठी काढून ठेवा.
अर्ज करताना आवश्यक असलेली कागदपत्रे (Curated List of Documents)
अर्जदाराने खालील कागदपत्रे स्कॅन करून तयार ठेवावीत:
- शैक्षणिक प्रमाणपत्रे:
- १०वीची गुणपत्रिका (50% गुणांची पडताळणी करण्यासाठी).
- ITI अंतिम वर्षाची गुणपत्रिका.
- ITI ट्रेडचे राष्ट्रीय/राज्य व्यावसायिक प्रमाणपत्र (NCVT/SCVT).
- ओळख आणि निवास प्रमाणपत्र:
- आधार कार्ड किंवा पॅन कार्ड.
- जन्म तारखेचा पुरावा (Birth Certificate or 10th Mark Sheet).
- आरक्षण आणि सवलत प्रमाणपत्रे:
- जातीचे प्रमाणपत्र (SC/ST/OBC साठी, OBC साठी नॉन-क्रिमीलेयर प्रमाणपत्र).
- दिव्यांग (PWD) प्रमाणपत्र (लागू असल्यास).
- इतर:
- पासपोर्ट आकाराचा फोटो (३ महिन्यांपेक्षा जुना नसावा).
- स्कॅन केलेली सही.
- वैध ईमेल आयडी आणि मोबाईल क्रमांक.
विस्तारित विभाग ४: निवड प्रक्रिया आणि प्रशिक्षणाचे स्वरूप
अप्रेंटिस भरतीची निवड प्रक्रिया ही इतर रेल्वे परीक्षांपेक्षा वेगळी असते.
निवड पद्धत (Selection Method)
या भरतीमध्ये कोणतीही लेखी परीक्षा घेतली जात नाही. निवड खालील निकषांवर आधारित असते:
- गुणवत्ता यादी (Merit List): १०वी (Matriculation) मधील गुणांची टक्केवारी आणि ITI मधील गुणांची टक्केवारी, या दोन्हीच्या सरासरी आधारावर गुणवत्ता यादी तयार केली जाते.
- उदा. (Example): जर उमेदवाराला १०वीत ८०% आणि ITI मध्ये ९०% गुण असतील, तर त्याची सरासरी (८०+९०)/२ = ८५% असेल. या ८५% गुणांवर आधारित त्याची निवड केली जाईल.
- आरक्षण नियम: गुणवत्ता यादी तयार करताना SC, ST, OBC, PWD, आणि EWS या सरकारी आरक्षण नियमांचे पालन केले जाते.
- दस्तऐवज पडताळणी (Document Verification – DV): गुणवत्ता यादीत निवड झालेल्या उमेदवारांना त्यांच्या सर्व मूळ कागदपत्रांच्या पडताळणीसाठी (Verification) बोलावले जाते.
- वैद्यकीय तपासणी (Medical Examination): दस्तऐवज पडताळणीनंतर उमेदवारांची रेल्वेच्या नियमांनुसार वैद्यकीय तपासणी केली जाते.
प्रशिक्षणाचे स्वरूप (Training and Key Takeaways)
निवड झालेल्या उमेदवारांना एका वर्षासाठी (ट्रेडनुसार कालावधी बदलू शकतो) प्रशिक्षण दिले जाते.
- प्रशिक्षण कालावधी: साधारणपणे १ वर्ष.
- स्टायपेंड (Stipend): प्रशिक्षण काळात उमेदवारांना ‘अप्रेंटिस अॅक्ट’ आणि रेल्वेच्या नियमांनुसार दरमहा स्टायपेंड दिला जातो. हे मानधन राज्य सरकार किंवा केंद्र सरकारच्या मानदंडाप्रमाणे असते.
- मुख्य उद्देश: ‘ऑन-द-जॉब ट्रेनिंग’ देणे. याचा अर्थ, उमेदवारांना केवळ सैद्धांतिक ज्ञान न देता, प्रत्यक्ष रेल्वेच्या कार्यशाळांमध्ये काम करण्याचा अनुभव मिळतो.
करिअरचा मार्ग आणि अप्रेंटिस प्रमाणपत्राचे महत्त्व (Career Path & Value of Certificate)
अप्रेंटिस प्रमाणपत्रामुळे रेल्वेमध्ये नोकरीची संधी अनेक पटींनी वाढते.
- Group ‘D’ नोकऱ्यांमध्ये प्राधान्य:
- प्रशिक्षण यशस्वीरित्या पूर्ण केलेल्या उमेदवारांना रेल्वेच्या ग्रुप ‘डी’ (Trackman, Helper, Pointsman, etc.) भरतीमध्ये २०% जागांचे विशेष आरक्षण मिळते.
- रेल्वे भरती बोर्ड (RRB) मार्फत होणाऱ्या या भरतीमध्ये केवळ अप्रेंटिस प्रमाणपत्रधारक उमेदवारच या आरक्षित २०% जागांसाठी अर्ज करू शकतात. यामुळे स्पर्धा खूप कमी होते आणि नोकरी मिळण्याची शक्यता कैकपटीने वाढते. (हाच या प्रशिक्षणाचा सर्वात मोठा फायदा आहे.)
- प्रोत्साहन आणि भविष्यातील प्रमोशन:
- ग्रुप ‘डी’ मध्ये रुजू झाल्यानंतर, अप्रेंटिस प्रशिक्षणाचा अनुभव त्यांना तांत्रिक कामांमध्ये जलद प्रगती करण्यास मदत करतो.
- काही वर्षांच्या अनुभवानंतर, हे कर्मचारी गट ‘क’ (Group C) म्हणजेच ज्युनिअर इंजिनिअर (JE) किंवा टेक्निशियन पदांसाठी विभागीय परीक्षा (Departmental Exams) देऊन उच्च पदावर बढती मिळवू शकतात.
- प्रशिक्षणामुळे मिळणारे कौशल्य: वेल्डिंग, फिटर, इलेक्ट्रिशियन यांसारख्या ट्रेडमध्ये मिळणारे कौशल्य त्यांना रेल्वेव्यतिरिक्त इतर सार्वजनिक किंवा खासगी उद्योगांमध्येही उच्च पगाराची नोकरी मिळवून देण्यासाठी उपयुक्त ठरते.
विस्तारित विभाग ५: अभ्यास आणि तयारीसाठी मार्गदर्शन (Preparation Guide)
अप्रेंटिस भरतीमध्ये निवड ही गुणांवर आधारित असल्याने, अर्जदारांनी त्यांच्या १०वी आणि ITI च्या गुणांची टक्केवारी वाढवण्यासाठी प्रयत्न करणे आवश्यक आहे. मात्र, भविष्यात रेल्वेमध्ये नोकरी मिळवण्यासाठीची परीक्षा (Group D) आणि तांत्रिक कौशल्ये विकसित करण्यासाठी खालील बाबी महत्त्वाच्या आहेत:
A. तांत्रिक कौशल्य विकास (Core Skill Development)
- ITI अभ्यासक्रमाचा सखोल अभ्यास: प्रशिक्षणार्थी निवडले गेल्यावर, त्यांनी त्यांच्या ITI ट्रेडच्या मूलभूत संकल्पनांवर पुन्हा एकदा लक्ष केंद्रित करावे.
- सुरक्षा नियम (Safety Protocols): रेल्वेत सुरक्षा नियमांचे पालन करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. कार्यशाळेतील (Workshop) अग्निसुरक्षा, विद्युत सुरक्षा आणि अवजारांचा योग्य वापर याचे ज्ञान असणे आवश्यक आहे.
- यंत्रांचे कार्य आणि देखभाल: रेल्वे इंजिन, डबे आणि सिग्नल्समध्ये वापरल्या जाणाऱ्या विविध यांत्रिक आणि विद्युत उपकरणांची कार्यप्रणाली (Working Principle) समजून घ्या.
B. Group D/C परीक्षेसाठी पूर्वतयारी (Advanced Exam Preparation)
अप्रेंटिसशिप पूर्ण झाल्यावर Group D नोकरी मिळवण्यासाठी एक लेखी परीक्षा द्यावी लागते (ज्यामध्ये २०% आरक्षण मिळते). त्यासाठीची तयारी आत्तापासून सुरू करावी:
- अभ्यासक्रम: गणित (Mathematics), सामान्य बुद्धिमत्ता (Reasoning), सामान्य विज्ञान (General Science) आणि सामान्य जागरूकता (General Awareness) हे मुख्य विषय असतात.
- सामान्य विज्ञान (General Science): हा विषय सर्वात महत्त्वाचा असतो. भौतिकशास्त्र (Physics), रसायनशास्त्र (Chemistry) आणि जीवशास्त्र (Biology) यांवर आधारित १०वी स्तरावरील प्रश्न विचारले जातात. NCERT/SCERT ची पुस्तके अभ्यासासाठी वापरावी.
- चालू घडामोडी (Current Affairs): रेल्वे, अर्थशास्त्र आणि राष्ट्रीय-आंतरराष्ट्रीय घटनांची माहिती ठेवा.
C. दस्तऐवज पडताळणीसाठी टिप्स (Document Verification Tips)
दस्तऐवज पडताळणी ही निवड प्रक्रियेतील अंतिम पायरी असते. येथे छोटीशी चूकही तुमच्या निवडीवर परिणाम करू शकते.
- नाव आणि जन्म तारीख एकरूपता: तुमच्या १०वीच्या प्रमाणपत्रावर, आधार कार्डवर आणि ITI प्रमाणपत्रावर असलेले नाव, वडिलांचे नाव आणि जन्म तारीख अगदी तंतोतंत जुळले पाहिजे. यात कोणताही फरक आढळल्यास, अर्ज करतानाच एफिडेव्हिट (Affidavit) तयार ठेवा.
- मूळ प्रमाणपत्रांची उपलब्धता: सर्व मूळ प्रमाणपत्रे (Original Certificates) आणि त्यांचे किमान दोन संच (Sets) छायांकित प्रती (Xerox Copies) तयार ठेवा.
- जातीचा दाखला (Caste Certificate): OBC उमेदवारांनी केंद्र सरकारच्या फॉरमॅटमधील (Central Government Format) नॉन-क्रिमीलेयर प्रमाणपत्र आणि ते विहित तारखेदरम्यान वैध असणे आवश्यक आहे.
विस्तारित विभाग ६: कॉल टू अॅक्शन आणि निष्कर्ष (Conclusion and CTA)
निष्कर्ष आणि शिफारसी (Conclusions & Recommendations)
उत्तर रेल्वेतील ४०९६ पदांची अप्रेंटिस भरती ही महाराष्ट्रासह संपूर्ण भारतातील तरुणांसाठी एक ऐतिहासिक संधी आहे. केवळ ₹१००/- च्या नाममात्र शुल्कात (आणि महिला तसेच राखीव उमेदवारांसाठी विनामूल्य) रेल्वेत करिअर करण्याची संधी मिळते.
शिफारस: ज्या उमेदवारांनी १०वी ५०% गुणांसह उत्तीर्ण केली आहे आणि संबंधित ट्रेडमध्ये ITI प्रमाणपत्र प्राप्त केले आहे, त्यांनी कोणत्याही परिस्थितीत १६ सप्टेंबर २०२४ ही अंतिम तारीख चुकवू नये. ऑनलाईन अर्ज लवकरात लवकर आणि त्रुटीमुक्त भरावा.
कॉल टू अॅक्शन (Call to Action):
- आजच अर्ज करा: अंतिम क्षणी होणारी तांत्रिक अडचण टाळण्यासाठी, उमेदवारांनी तात्काळ ऑनलाईन अर्ज प्रक्रिया पूर्ण करावी.
- मूळ जाहिरात वाचा: अर्ज करण्यापूर्वी, रेल्वेच्या अधिकृत संकेतस्थळावरून (Official Website) मूळ जाहिरात (Notification PDF) डाउनलोड करून प्रत्येक नियम आणि अटी काळजीपूर्वक तपासा.
- भविष्याची तयारी करा: प्रशिक्षण पूर्ण झाल्यावर रेल्वे ग्रुप ‘डी’ मध्ये २०% आरक्षित जागांसाठी तयारी सुरू करा.