पुणे, २३ जुलै (विशेष प्रतिनिधी): राज्यभरात सध्या सुरू असलेल्या खरीप हंगामाच्या ई-पीक पाहणीमध्ये शेतकऱ्यांच्या सोयीसाठी मोठे बदल करण्यात आले आहेत. भूमी अभिलेख विभागाने विकसित केलेल्या ‘डिजिटल क्रॉप सर्व्हे’ (DCS) या मोबाईल ॲपमध्ये आता पिकाचा फोटो काढण्यासाठी ५० मीटरऐवजी २० मीटरची अचूकता मर्यादा निश्चित करण्यात आली आहे. या महत्त्वपूर्ण बदलामुळे पिकांच्या नोंदी अधिक अचूक होण्यास मदत होणार असून, वारंवार ओटीपी (OTP) टाकण्याची गरजही संपल्याने शेतकऱ्यांचा वेळ वाचणार आहे. आतापर्यंत राज्यभरात ९ लाख हेक्टरवरील पिकांची नोंदणी पूर्ण झाली आहे.
ई-पीक पाहणी ॲपमधील महत्त्वाचे बदल कोणते?
खरीप हंगामातील पिकांची नोंदणी सुलभ करण्यासाठी भूमी अभिलेख विभागाने ई-पीक पाहणी ॲपमध्ये खालील प्रमुख बदल केले आहेत:
- अचूकता मर्यादा वाढली: गेल्या उन्हाळी हंगामात पिकाचा फोटो घेण्यासाठी ५० मीटरच्या आतील फोटो स्वीकारला जात होता. आता ही मर्यादा २० मीटरपर्यंत कमी करण्यात आली आहे. यामुळे शेतकरी त्यांच्या पिकाच्या प्रत्यक्ष जागेवरूनच फोटो काढून अचूक नोंदणी करू शकतील, ज्यामुळे माहितीची सत्यता वाढेल.
- एकाच ओटीपीचा नियम: पूर्वी ॲपवर नोंदणी करताना वारंवार ओटीपी टाकावा लागत होता. नवीन बदलांनुसार, आता फक्त एकदाच ओटीपी टाकून नोंदणीची प्रक्रिया पूर्ण करता येईल. यामुळे वेळ आणि श्रम दोन्हीची बचत होईल.
- ऑफलाइन नोंदणीची सुविधा: इंटरनेटची सुविधा नसलेल्या भागांमध्येही शेतकरी त्यांची माहिती भरू शकतात. ही माहिती नंतर इंटरनेट उपलब्ध झाल्यावर आपोआप अपलोड होईल.
- दुरुस्तीची मुदत: नोंदणी केल्यानंतर, माहितीमध्ये काही चूक आढळल्यास ती दुरुस्त करण्यासाठी शेतकऱ्यांना पुढील ४८ तासांची मुदत देण्यात आली आहे.
नवीन बदलांमुळे शेतकऱ्यांचे काय फायदे आहेत?
ई-पीक पाहणी प्रकल्पाच्या राज्य समन्वयक सरिता नरके यांनी दिलेल्या माहितीनुसार, या बदलांमुळे शेतकऱ्यांना मोठा फायदा होणार आहे. पीक विमा आणि इतर सरकारी योजनांचा लाभ घेण्यासाठी ई-पीक पाहणीची नोंदणी अनिवार्य आहे. नवीन बदलांमुळे ही प्रक्रिया अधिक वेगवान, सोयीची आणि अचूक झाली आहे. अचूक नोंदीमुळे पिकाच्या नुकसानीची भरपाई मिळवताना येणाऱ्या अडचणी कमी होतील. यावर्षी १ जूनपासून पीक विम्यासाठी ई-पीक पाहणी नोंदणी बंधनकारक करण्यात आली आहे.
राज्यात ९ लाख हेक्टरवरील पिकांची नोंदणी पूर्ण
राज्यभरात १ ऑगस्टपासून सुरू झालेल्या ई-पीक पाहणी नोंदणीला शेतकऱ्यांचा चांगला प्रतिसाद मिळत आहे. आतापर्यंत एकूण ९ लाख ५७ हजार १७७ शेतकऱ्यांनी ९ लाख २ हजार ८३० हेक्टरवरील पिकांची नोंद या ॲपच्या माध्यमातून केली आहे.
विभागनिहाय पीक पाहणी नोंदणीची आकडेवारी (हेक्टरमध्ये):
- अमरावती: १,८१,८५५.९२
- कोकण: २८,२६७.०५
- संभाजीनगर: २,५०,७१६.१९
- नागपूर: १,७१,६०६.१२
- नाशिक: १,६१,५४५.०९
- पुणे: १,०८,८३९.६३
या आकडेवारीनुसार, संभाजीनगर विभागात सर्वाधिक २ लाख ५० हजार हेक्टरपेक्षा जास्त क्षेत्राची नोंदणी झाली आहे. खरीप हंगामातील पीक नोंदणीसाठी अंतिम मुदत १५ सप्टेंबर आहे. त्यामुळे सर्व शेतकऱ्यांनी वेळेत आपल्या पिकांची नोंदणी करण्याचे आवाहन भूमी अभिलेख विभागाने केले आहे.
