केवळ उत्सव नव्हे, हा आहे निसर्ग कृतज्ञतेचा संस्कार; पाटोद्याच्या शाळेत वटवृक्षाच्या वाढदिवसाने दिला मोलाचा संदेश

पाटोदा, १४ जुलै (पत्रकार गणेश शेवाळे): वाढदिवस हा सामान्यतः माणसांच्या आयुष्यातील आनंदाचा क्षण असतो, पण पाटोदा येथील जिल्हा परिषद केंद्रीय प्राथमिक शाळेने एक पाऊल पुढे टाकत आपल्या परिसरातील एका विशाल वटवृक्षाचा वाढदिवस साजरा करून निसर्गाप्रती कृतज्ञता व्यक्त करण्याचा एक आदर्श पायंडा पाडला आहे. विद्यार्थी आणि शिक्षकांनी मिळून राबवलेल्या या अभिनव उपक्रमाने केवळ शाळेपुरतेच नव्हे, तर संपूर्ण समाजासमोर पर्यावरण संवर्धनाचा एक सशक्त संदेश ठेवला आहे.

या अनोख्या सोहळ्यासाठी शाळेचे प्रांगण विद्यार्थ्यांच्या उत्साहाने आणि चैतन्याने भारले गेले होते. कार्यक्रमाच्या केंद्रस्थानी असलेल्या वटवृक्षाला फुलांच्या माळा आणि रंगीबेरंगी सजावट करून ‘वाढदिवसाचे’ स्वरूप देण्यात आले होते. यानंतर, शाळेच्या शिक्षिका आणि विद्यार्थिनींच्या हस्ते केक कापून या वृक्षाला प्रतिकात्मक शुभेच्छा देण्यात आल्या. सर्व विद्यार्थ्यांनी एकत्र मिळून ‘हॅपी बर्थडे’ हे गीत गात टाळ्यांच्या कडकडाटात या ‘हिरव्या मित्रा’बद्दल आपले प्रेम व्यक्त केले.

याप्रसंगी शाळेच्या मुख्याध्यापकांनी विद्यार्थ्यांना मार्गदर्शन करताना झाडांचे जीवनातील अविभाज्य स्थान समजावून सांगितले. ते म्हणाले, “झाडे ही आपली निस्वार्थ मित्र आहेत. ती आपल्याला प्राणवायू, शीतल छाया, फळे आणि फुले देतात, तसेच पर्यावरणाचा समतोल राखण्यात त्यांची भूमिका अनमोल आहे. या वटवृक्षाचा वाढदिवस साजरा करण्यामागे केवळ एक उत्सव साजरा करणे हा हेतू नसून, आपल्या जीवनातील वृक्षांचे महत्त्व ओळखून त्यांच्याबद्दल आदर आणि कृतज्ञतेची भावना निर्माण करणे हा आहे.”

कार्यक्रमाचे औचित्य साधून शाळेच्या परिसरात विशेष वृक्षारोपण मोहिमेचे आयोजन करण्यात आले होते. शाळेतील प्रत्येक विद्यार्थ्याने आणि शिक्षकाने जातीने एक तरी रोप लावून त्याच्या संगोपनाची जबाबदारी स्वीकारली. यावेळी सर्व विद्यार्थ्यांना निसर्ग संवर्धनाची शपथ देण्यात आली, ज्यामुळे या उपक्रमाला केवळ एका दिवसापुरते मर्यादित न ठेवता त्याला निरंतर कृतीची जोड मिळाली.

हा कार्यक्रम म्हणजे केवळ एका झाडाचा वाढदिवस नव्हता, तर तो भावी पिढीच्या मनात निसर्गप्रेमाचे बीज रोवण्याचा एक प्रामाणिक प्रयत्न होता. पाठ्यपुस्तकांबाहेरील शिक्षण किती प्रभावी ठरू शकते, याचे हे उत्तम उदाहरण आहे.

कार्यक्रमाचे उत्कृष्ट सूत्रसंचालन आणि उपस्थितांचे आभार प्रदर्शन शिक्षिका सुरेखा खेडकर यांनी केले. त्यांच्या मार्गदर्शनाखाली हा संपूर्ण सोहळा यशस्वीरित्या पार पडला. पाटोदा जिल्हा परिषद शाळेच्या या उपक्रमाने एक नवा आदर्श निर्माण केला असून, तो इतर शैक्षणिक संस्थांसाठी निश्चितच प्रेरणादायी ठरेल.